သရုပ္ျပရွင္းလင္းပြဲလုပ္ရာမွာ အသံၾသဇာေကာင္းေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ

သရုပ္ျပရွင္းလင္းပြဲလုပ္ရာမွာ အသံၾသဇာေကာင္းေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ

by Myanmar Network Forum Moderator3
Sep 28, 2016


Presentation ေခၚတဲ့ သရုပ္ျပရွင္းလင္းပြဲေတြ၊ ဒါမွမဟုတ္ပရိသတ္ရဲ႕ေရွ႕ေမွာက္မွာ စကားထြက္ေျပာရတာေတြ သင္လုပ္ဖူးပါသလား။ လုပ္ဖူးတယ္ဆုိရင္ေတာ့ သင္ေျပာရမယ့္အေၾကာင္းအရာေတြ၊ စကားလံုးေတြ၊ ေျပာပံံု ဆိိုပံုေတြကို ၾကိဳတင္ အခ်ိန္ေပးျပီး ျပင္ဆင္ခဲ့ဖူးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလုိစင္ျမင့္ထက္က ေဟာေျပာပြဲေတြမွာ ပရိႆတ္ကို အမွန္တစ္ကယ္ ဖမ္းစားနုိင္တာ၊ ကိုယ္ေျပာခ်င္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ပရိႆတ္ဆီ ေရာက္ရွိေစနုိင္တာက ေျပာဆုိသူရဲ့ body language ေခၚတဲ့ ကိုယ္ခႏၶာလႈပ္ရွားမႈ ပံုစံေတြ၊ ေျပာဆုိသူရဲ့ စိတ္အားထက္သန္မႈနဲ႔ အေရးၾကီးဆံုးျဖစ္တဲ့ သူ႔ရဲ့ အသံၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈတုိ႔ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ သံုးေနက် အသံကို ပိုေကာင္းေအာင္လုပ္ဖို႔ ဘာေၾကာင့္အေရးၾကီးရပါသလဲ

အမ်ားေရွ႕ေမွာက္မွာ စကားထြက္ေျပာရတဲ့အခါ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈရွိျပီး နွစ္ခ်ိဳက္ဆြဲေဆာင္မႈရွိတဲ့ အသံေနအသံထားရွိဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ သင္ စကားေျပာဆုိရာမွာ ရွင္းလင္းပီသကြဲျပားတဲ့ အသံနဲ႔ ေျပာနုိ္င္စြမ္းရွိပါက ရွင္းလင္းျပတ္သားတဲ့ အသံဟာ ၾကားရတဲ့သူရဲ့ နားထဲမွာ ပိုျပီး နွစ္သက္ဖြယ္ရာကို ျဖစ္ေစရံုမက ေျပာဆုိသူသင့္အတြက္လည္း ယံုၾကည္မႈပိုရွိတဲ့ ေလသံမ်ိဳးျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ တစ္ဖက္မွာ နားေထာင္သူေတြအတြက္ သက္ေတာင့္သက္သာျဖစ္ေစျပီး သင့္ရဲ့ ရွင္းလင္းေဟာေျပာခ်က္ေတြကိုလည္း နွစ္ခ်ိဳက္သေဘာက်ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ပရိသတ္က သင့္အသံၾသဇာအေပၚလုိက္ျပီး ေကာင္းမြန္ေထာက္ခံတဲ့ တုန္႔ျပန္မႈမ်ိဳးကို ျပန္ေပးမွာျဖစ္ျပီး သင့္အတြက္ သူတုိ႔ဆီက ေလးစားမႈနွင့္ စိတ္ပါဝင္စားမႈကိုပါ ရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ပရိႆတ္ေတြကိုယ္တုိင္က ဘာေၾကာင့္ သူတို႔ ဒီလိုမ်ိဳးနွစ္ခ်ိဳက္ ေလးစားမႈေတြ ျဖစ္သလဲဆုိတာ မသိၾက၊ နားမလည္ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သင့္အသံၾသဇာကို ထိန္းသိ္မ္းတတ္၊ ပုိေကာင္းေအာင္လုပ္တတ္တဲ့ အစြမ္းအစဟာ အလြန္အသံုးဝင္ျပီး အလြန္အစြမ္းထက္တဲ့ စြမ္းရည္သာ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။

ေျပာရရင္ တစ္ကယ့္လက္ေတြ႕ဆန္တဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ သင့္ရဲ့ အသံကို ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္နဲ႔ အသံုးခ်တတ္ရင္ အသံအုိးနာတာ၊ လည္ေခ်ာင္းနာတာေတြ မျဖစ္ေအာင္ေရွာင္ရွားနုိင္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အသံက်ယ္က်ယ္ေအာ္ေျပာ၊ ေအာ္ဟစ္ၾကတဲ့အခါ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ vocal chord ေခၚတဲ့အသံအိုးဟာ ရုိက္ခတ္ရဖန္မ်ားတဲ့အတြက္ နီရဲျပီး ေရာင္ကုိင္းတာမ်ိဳးျဖစ္တတ္ျပီး၊ အခန္႔မသင့္ရင္ အသံအိုး ထိခုိ္က္ပ်က္စီးတာမ်ိဳးအထိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သင့္အသံ အတက္အက်ကို ေျဖးေျဖးခ်င္း ေသြးပူေလ့က်င့္ခန္းလုပ္သလုိမ်ိဳး ေလ့က်င့္ေပးရင္းနဲ႔ လည္ေခ်ာင္းနာတာ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္နုိင္ပါတယ္။

သင့္ကုိယ္ခႏၵာက အသံကို ဘယ္လိုထုတ္ေပးပါသလဲ

အသံထုတ္ရာမွာ အသက္ရႈပံုက အဓိကက်ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါက အစဘဲ ရိွပါေသးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အသက္ရႈသြင္းလုိ္က္တဲ့အခါ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ့ အဆုတ္ေတြက က်ယ္ျပန္႔လာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ စကားေျပာတဲ့အခါ ေလက ေလျပြန္ကေနတဆင့္ တက္လာျပီး အဲ့ဒီေလျပြန္အဆံုးမွာရွိတဲ့ အသံအုိးကို တုိးဝင္ျပီး တုန္ခါေစပါတယ္။ အဲ့ဒါက အသံကို္ ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ အသက္ရႈပံုကို ေကာင္းေကာင္း ထိန္းသိမ္းနုိ္င္စြမ္းဟာ အသံထြက္ျခင္း အားလံုးရဲ့ အေျခခံေတြထဲမွာ အေရးအၾကီးဆံုးဘဲျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ဆင့္အေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ့ ဦးေခါင္းအစိတ္အပို္င္းေတြျဖစ္တဲ့ လည္ေခ်ာင္း၊ နွာေခါင္း၊ ပါးစပ္၊ ပါး စတဲ့ အသံထုပ္လုပ္ေပးတဲ့ အစိတ္အပုိ္င္းေတြနဲ႔ အသံကိုခ်ဲ႕႔ေပးပါတယ္။ ျပီးေတာ့ စကားသံေတြကို ပုုံေဖၚျပေပးတဲ့ လွ်ာ၊ သြားနွင့္ နႈတ္ခမ္းေတြကို အသံုးခ်ျပီး နားလည္နုိင္တဲ့ အဓိပၸါယ္ျပည့္စံုတဲ့ စကားလံုးေတြရဲ့ အသံ တစ္နည္းအားျဖင့္ စကားသံကို ထုတ္လႊတ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အားကစားေလ့က်င့္ခန္း လုပ္သလုိပါဘဲ၊ စတင္ မျပဳလုပ္ခင္ေတာ့ ေသြးပူေလ့က်င့္ခန္း ျပဳလုပ္ရပါမယ္။ ဆုိလုိတာကေတာ့ အသံအတြက္ျပင္ဆင္မႈ မျပဳလုပ္မီအရင္ ဦးေခါင္းကေနေျခဖ်ားအထိ ေသြးပူေအာင္ အရင္လုပ္ရပါမယ္။

ေလ့က်င့္ခန္း ၁

မိမိရဲ့ ခႏၵာကိုယ္ကို ေျခေခ်ာင္းေလးေတြစျပီး အျခားခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းေတြကို လႈပ္ရွားၾကည့့္ျပီး အရင္စစ္ေဆးပါ။ လက္ေတြ၊ ေျခေတြကို ခါေပးပါ။ ျပီးေတာ့မွ မ်က္နွာက်က္ထိေအာင္ ဒါမွမဟုတ္ မိုးေပၚကိုလက္ေတြကို ဆန္႔တန္းပါ။ ပုခံုးနွစ္ဖက္ကို လွည့္ေပးပါ။ ျပီးေတာ့ လက္ေမာင္းရင္းကို နားရြက္ေတြနားအထိ မတင္ျပီးေနာက္ လက္ေတြကို ပုခံုးဆစ္ကေနျပီး တြဲေလာင္းက် ေပ်ာ့ေျပာင္းေနတဲ့အထိ ျပန္ခ်လုိက္ပါ။ ေနာက္ဆံုးမွ သင့္ရဲ့လည္ပင္းကို ေပ်ာ့ေနေအာင္ ေဖ်ာ့ခ်လိုက္ပါ။ အဲ့ဒီေနာက္ မိမိရဲ့ ဦးေခါင္းကို တစ္ေျဖးေျဖးခ်င္းစီ နာရီလက္တံလွည့္သလို (ၾကိဳက္နွစ္သက္ရာဘက္ကို) ပုခံုးေပၚမွ ေက်ာ္ျဖတ္ျပီးေနာက္ဖက္ကို လွန္ကာ ေနာက္ပုခံုးတစ္ဖက္ကို ထပ္ေက်ာ္ျဖတ္ျပီး ေမးေစ့နဲ႔ ရင္ဘတ္ျပန္ထိတဲ့အထိ စက္ဝိုင္းပံုလွည့္လည္ေပးပါ။

ေလ့က်င့္ခန္း ၂

သမ္းပါ။ ဒီလုိလုပ္ျခင္းက လည္ေခ်ာင္းနွင့္ အသံထြက္တဲ့ ဧရိယာေတြကို ေပ်ာ့ေျပာင္းေစပါတယ္။ ျပီးေတာ့မွ သမ္းရင္္း ေစာေစာက (ေလ့က်င့္ခန္း ၁ ထဲက) အေၾကာေလွ်ာ့ေလ့က်င့္ခန္းကို တြဲလုပ္ပါ။

အသက္ရႈတာကို ထိမ္းဖို႔ ဘယ္လို တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ရမလဲ

အေရးၾကီးဆံုးကေတာ့ ကိုယ္ခႏၵာကို ဘယ္လို ေဖ်ာ့ထားရမလဲဆုိတာနဲ႕ အသက္ကို ဝေအာင္ရႈတာ အသက္ေအာင့္တာေတြကို ေလ့လာထားဖို႔ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အသက္ရႈတဲ့အခါ ရင္ေခါင္းအေပၚပုိ္င္းနဲ႔သာ ရႈေလ့ရွိတာမို႔ ေလကိုအဆုတ္အတြင္းပုိ္င္း (ေအာက္ပို္င္း) ထဲအထိရႈသြင္းတတ္ဖို႔ရယ္ ရင္ေခါင္းၾကြက္သားကုိ သံုးတတ္ဖုိ႔ရယ္ကို သင္ယူရမွာက ပထမအဆင့္ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရင္ေခါင္းၾကြက္သားက ရင္အုပ္ပုိင္းနွင့္ ဝမ္းဗိုက္ကို ျခားထားေပးတဲ့ ၾကြက္သားျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီၾကြက္သားအေၾကာင္းကို သိထားမယ္၊ သူူ႔ကိုလည္း အလုုပ္ေကာင္းေကာင္းလုပ္ဖို႔ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ေပးထားမယ္ဆုိရင္ စကားေျပာရာမွာ အသက္ရႈတာကုိ ပုိျပီးေကာင္းေကာင္းထိန္းသိမ္းနုိင္ဖို႔ ေလ့လာနုိင္ျပီျဖစ္ပါတယ္။

ေလ့က်င့္ခန္း ၃

ၾကမ္းျပင္ေပၚမွာ ပက္လက္လွဲခ်ျပီး ဒူးေခါင္းေတြကို ေကြးေထာင္ထားကာ ေျချပားေတြကို ၾကမ္းျပင္ေပၚမွာ အျပန္႔ထိထားပါ။ မိမိရဲ့ အေနအထားကို ေပ်ာ့ေျပာင္းေနေအာင္ ဂရုစုိက္ပါ။ ပုခံုးေတြကို ေလွ်ာ့ထားပါ။ လက္ဖဝါးေတြကိုလည္း ေျဖေလ်ွာ့ထားပါ။ ျပီးေတာ့ မိမိရဲ့ ဦးေခါင္းကေနျပီး ေျခဖ်ားအထိ တစ္ကုိယ္လံုးေနရာအနွံ႔ စိတ္ကူးနဲ႔ ျဖတ္သန္းသြားၾကည့္ပါ။ မိမိတစ္ကိုယ္လံုး ေပ်ာ့ေျပာင္းေျဖေလ်ာ့ေနပါေစ။။ ပထမ မိမိရဲ့ ေျခေထာက္မွ စတင္ကာ၊ ေျခမ်က္ေစ့၊ ေျခသလံုးစသည္ျဖင့္ ဦးေခါင္းအထိတုိ္င္ေအာင္ ခႏၵာကိုယ္အေပၚပုိ္င္းကို တစ္ေျဖးေျဖးခ်င္းစီ ေရြ႕လာပါ။ တင္းမာေနတဲ့ ခႏၵာကိုယ္အစိတ္အပုိ္င္းကို ခံစားေနရင္ အဲ့ဒီအစိတ္အပုိ္င္းကို ေျဖေလ်ာ့ဖုိ႔ အမိန္႔ေပးပါ။

ခႏၵာကိုယ္ကို ေျဖေလ်ွာ့ခ်ရင္း အသက္ကို မွန္မွန္ရႈပါ။ တစ္ေျဖးေျဖးခ်င္း အသက္ကို ျပင္းျပင္းရႈပါ။ စိ္တ္ထဲကေန ၁ ကေန ၄ အထိ ေရတြက္ျပီး ရႈသြင္း၊ ရႈထုတ္လုပ္ပါ။ နွာေခါင္းေပါက္ထဲမွ အသက္ရႈသြင္းျပီး ဝင္သြားေလေတြဟာ မိမိရဲ့ နံရိုးေတြကို ထီးဖြင့္သလိုမ်ိဳး အေပၚကို ပင့္တြန္းျပီး က်ယ္ျပန္႔ကားလာေစတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကို ခံစားပါ။ မိမိရဲ့ ခ်က္ေအာက္နားေလးမွာ လက္နွစ္ဖက္ကို တင္ထားျပီး မိမိဝမ္းဗိုက္ရဲ့ အတက္၊ အက်ကို ခံစားပါ။

တစ္ခ်ိန္လံုး မိမိရဲ့ ခႏၵာကိုယ္ ေပ်ာ့ေျပာင္း ေျပေလ်ာ့ေနေစရန္ ဂရုျပဳရမယ္။ မိမိရဲ့ ခႏၵာကိုယ္ကို အျမဲတမ္းဂရုစိုက္ျပီး (ေလ့က်င့္ခန္း ၁ ကိုၾကည့့္ပါ) အတင္းအဓမၼေစခုိင္းတာမ်ိဳးေတြကို ေရွာင္ရွားပါ။

အသက္ရႈသြင္းေနတုန္း ရင္အုပ္အေပၚပုိ္င္းက အေပၚကိုေျမာက္တက္လာရင္ လက္တစ္ဖက္နဲ႔ ညင္သာစြာ ဖိေပးထားျပီး ျပန္က်သြားတဲ့အထိ ထိန္းထားေပးပါ။ ဝမ္းဗိုက္ၾကြက္သားေတြကို ေလ်ွာ့ခ်ေပးပါ။ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ထားျပီး အခ်ိန္ေပးကာ အသက္ကို မွန္မွန္ရႈပါ။ (နွာေခါင္းေပါက္မွ ရႈသြင္းျပီး၊ ပါးစပ္မွ ရႈထုတ္ပါ။) အသက္ရႈသြင္းျပီး ျပန္ရႈထုတ္တဲ့အခါ “ဟား………….” ဆိုတဲ့ အသံကို ဆြဲျပီး ထုတ္ပါ။ အဲ့ဒီပံုစံအတုိင္း အၾကိမ္အနည္းငယ္လုပ္ပါ။

ျပီးတဲ့အခါ မိမိရဲ့ခႏၵာကိုယ္အႏွ႔ံကို ေတာင့္ေနတဲ့အထိ တင္းထားလုိက္ျပီးေတာ့မွ ျပန္ေျဖေလွ်ာ့ခ်လုိက္ပါ။ ခႏၵာကိုယ္ကို ေနရာအနွံ႔ ေျပေလွ်ာ့ခ်လုိက္ပါ။ ခႏၵာကိုယ္ကို ေနရာအနွံံ႕ ေျပေလ်ွာ့သြားပုံကုိ ခံစားၾကည့္ပါ။

ျပီးေနာက္ အသက္ရႈတာ ျပန္လုပ္ပါ။ နွာေခါင္းေပါက္ကေန ရႈသြင္းျပီး ပါးစပ္ကေန ရႈထုတ္ပါ။ မိမိရဲ့ ေက်ာျပင္ တစ္ေလွ်ာက္ရွိ ၾကြက္သားေတြကို ခံစားၾကည့္ပါ။ ကုိယ္ခႏၵာအေပၚပုိင္းကုိ ျငိမ္ျငိမ္ထားပါ။ ဒါေပမဲ့ ေတာင့္မထားပါနဲ႔။

ျပီးေတာ့မွ တစ္ျဖည္းျဖည္းခ်င္း မတ္တပ္ရပ္ပါ။ မိမိရဲ့ ေျခေထာက္နွစ္ဖက္ကို မိမိရဲ့ ပုခံုးနွစ္ဖက္ရဲ့ အကြာအေဝးနဲ႔ အညီထားျပီး မတ္တပ္ရပ္ကာ လက္ေမာင္းေတြ၊ ပုခံုးေတြကို ေျဖေလွ်ာ့ထားျပီး ဒူးေခါင္းေတြကိုလည္း ေျဖထားပါ။ မိမိရဲ့ ေမးေစ့ဟာ ေရွ႕ကိုလည္း ခၽြန္ထြက္မေန၊ အတြင္းဘက္ကုိလည္း ကပ္မေနေအာင္ ဂရုျပဳပါ။

ျပီးေနာက္မွာေတာ့ မိမိရဲ့ ဦးေခါင္းကို ေမးေစ့က ရင္ညြန္႔ကိုထိတဲ့အထိ ေဖ်ာ့ထားလွ်က္ ငိုုက္ခ်လုိက္ပါ။ ဆက္လက္ျပီး သင့္ရဲ့ ခႏၵာကိုယ္ကို ေက်ာရိုး တစ္ဆစ္ခ်င္းစီ တြဲေလာင္းက်တဲ့ပံုစံ လက္ေတြလည္း တြဲေလာင္းခ်ျပီး အဲ့ဒီလုိ အရုပ္က်ိဳးျပတ္တြဲေလာင္းက်တဲ့ ပံုစံနဲ႔ဘဲ ကုိယ္ကုိေဖ်ာ့ထားျပီး ခဏတာေနရင္း အသက္ပံုမွန္ ရႈေပးပါ။ အဲ့ဒီလုိျပီးတာနဲ႔ ခႏၵာကုိယ္ကုိ ေျခေထာက္ကေနစလုိ႔ ဦးေခါင္းအထိျပန္ျပီး တစ္ဆင့္ခ်င္းစီ ျပန္လည္တည့္မတ္သြားပါ။ မိမိရဲ့ လက္နွစ္ဖက္နဲ႔ ယွက္ျပီး ေဘးနံရုိးမ်ားအေပၚထားကာ မိမိကိုယ္ကို ဖက္ထားပါ။ ျပီးရင္ အေစာပုိ္င္းကလုိဘဲ ကိုယ္ကို ျပန္ျဖည္ခ်လုိက္ကာ တြဲေလာင္းထားပါ။ အသက္ကို ညင္သာစြာ ရႈသြင္းရႈထုတ္လုပ္ရင္း နံရုိးေတြရဲ့ လႈပ္ရွားမႈကို မွတ္သားပါ။ ျပီးရင္ မူလအေနအထားအတုိင္း (ဦးေခါင္းေနာက္ဆံုးထားလ်ွက္) ျပန္တည့္မတ္သြားပါ။

ဒီေလ့က်င့္ခန္းက နံရုိးအိမ္အတြင္း လႈပ္ရွားမႈကို ခံစားၾကည့္ဖုိ႔နဲ႔ အထဲက ၾကြက္သားေတြ အလုပ္ေကာင္းေကာင္းလုပ္နုိင္ေအာင္ ကူညီဖုိ႔ အင္မတန္အသံုးဝင္ပါတယ္။ သတိျပဳဖုိ႔ကေတာ့ ဒီလုိမ်ိဳး အသက္ရႈသြင္းတဲ့နည္းဟာ သင္ပံုမွန္ အသက္ရႈေနက်ပံုစံနဲ႔ ကြာျခားတဲ့အတြက္ အေစာပို္င္းေတြမွာေတာ့ အတြင္းပုိ္င္းက လႈပ္ရွားမႈေတြကို သင္ေကာင္းေကာင္း သတိျပဳမိမွာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အသစ္စလုပ္မယ့္ ဘယ္အရာအတြက္ကိုမဆုိ ေလ့က်င့္ေပးျခင္းဟာ အေကာင္းဆံုးကို ျဖစ္ေစပါတယ္။

အသံေတြကို စကားေျပာသံအျဖစ္ ဘယ္လိုပီျပင္ေအာင္ ထြက္မလဲ

ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ အသံကို ထုတ္ျခင္း (articulation) က စကားလံုးကို ျဖစ္ေစတဲ့အသံကို ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ့ လွ်ာ၊ သြား၊ အာေခါင္နဲ႔ နႈတ္ခမ္းေတြ (အသံထြက္ေပးတဲ့ ကိရိယာ articulator ေတြ) စတာေတြကို အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ နားလည္မွတ္မိတဲ့ စကားလံုးေတြရဲ့ အသံကို ထြက္ေအာင္ လုပ္ၾကပါတယ္။ စကားေျပာတဲ့အခါ ရွင္းလင္းျပတ္သားမႈရွိဖုိ႔အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ့ အသံထြက္ေပးတဲ့ ကရိယာေတြကို “အ” အသံပါတဲ့ vowel အသံေတြကို အေျခခံျပီး ေလ့က်င့္ေပးရပါတယ္။ ေအာက္မွာေဖၚျပမယ့္ ေလ့က်င့္ခန္းနံပါတ္ ၄ ကေန ၆ အထိကေတာ့ သင့္ရဲ့ အသံထြက္ရွင္းလင္းျပတ္သားမႈအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။

ေလ့က်င့္ခန္း ၄

နႈတ္ခမ္း ၂ ခုကိုသိပ္အတင္းၾကီး မဟုတ္ဘဲ ေစ့ထားလွ်က္ “hum” (ဟမ္…..) အသံကို ထုတ္လွ်က္မိမိရဲ့ နႈတ္ခမ္းေတြတုန္ခါပံု သို႔မဟုတ္ ယားယံမႈျဖစ္ပံုကို ခံစားၾကည့္ပါ။ အဲ့ဒီ “hum” အသံကို နႈတ္ခမ္းဘက္ကေနျပီး နွာေခါင္းဘက္ကို ေျပာင္းထုတ္လုိက္လုပ္ျပီး နႈတ္ခမ္းဘက္ကို ျပန္ေရႊ႕လာပါ။ ျပီးေတာ့ ေနရာအသီးသီးမွာ ျဖစ္ေပၚတ့ဲ တုန္ခါမႈေတြကို ခံစားၾကည့္ပါ။

စိတ္ကူးယဥ္ပီေကကို ဝါးၾကည့္ပါ။ အဲ့ဒီ ပီေကက ဝါးရင္းနဲ႔ ပိုမိုျပီး ၾကီးၾကီးလာတယ္လုိ႔ စိတ္ကူးယဥ္ၾကည့္ပါ။ ေနာက္တစ္ခါေတာ့ ကပ္ေစးနဲ ေတာ္ဖီတစ္ခုက မိမိရဲ့ အာေခါင္မွာ ကပ္ေနလုိ႔ လွ်ာနဲ႔မရမက ျပန္ခြာေနတယ္လုိ႔ စိ္္တ္ကူးယဥ္ျပီး လုပ္ၾကည့္ပါ။

ေလ့က်င့္ခန္း ၅

ကုိယ္ကို ေဖ်ာ့ထားျပီး ေအးေဆးသက္သာတဲ့ အေနအထားနဲ႔ ေအာက္ပါအသံေတြကို က်ယ္က်ယ္ထြက္ေပးပါ။
‘pa paw poo pee pay … pa paw poo pee pay ’
‘la law loo lee lay … la law loo lee lay’
‘gah gaw goo gee gay … gah gaw goo gee gay’

အထက္ပါ အစီအစဥ္အတုိင္း အသံအမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္းျပီး အထူးသျဖင့္ သင့္အတြက္ ထြက္ရခက္တယ္ထင္တဲ့ အသံေတြကို ထြက္ၾကည့္ပါ။ ‘lah’ အသံထြက္တဲ့အခါ မိမိရဲ့ လွ်ာဖ်ားကုိ ေရွ႕သြားေတြရဲ့အေနာက္မွာ ထားျပီးမွ အသံနဲ႔ အတူ ပါးစပ္ဟျပီး ေတာက္ထုတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေလ့က်င့္ခန္း ၆

ေအာက္ပါတုိ႔ိကို က်ယ္က်ယ္အသံထြက္ပါ။
‘ba da ga … ba da ga’ (constonant အသံကို ေပၚေအာင္ထြက္ပါ။ ဥပမာ - ‘baah’ လုိ႔မဟုတ္ဘဲ ‘buh’၊ ‘daah’ မဟုတ္ဘဲ ‘duh’ စသျဖင့္) အဲ့ဒီအသံထြက္ေတြကို ထပ္ခါထပ္ခါ လုပ္ပါ။
‘pa ta ka … pa ta ka’ (ဒီမွာလည္းဘဲ ‘p’  ‘t’  နဲ႔  ‘k’  အသံေတြကို ထြက္ေအာင္ဆိုပါ။)

ဒီေလ့က်င့္ခန္းကို ေနရာမေရြးလုပ္နုို္င္ပါတယ္။ လုပ္တဲ့အခါ မိမိရဲ့ အသံအျပည့္အဝကို အသံုးျပဳေပးပါ။ ျပီးေတာ့ ေလသံတုိးတုိးနဲ႔ ေျပာရတဲ့ (voiceless ျဖစ္ရမယ့္) whisper အသံေတြကိုလည္း ေလ့က်င့္ပါ။

လွ်ာလိပ္ေစတဲ့ tongue twister ေတြဟာလည္း အသံထြက္ေတြ အသံအျဖတ္အေတာက္ေတြ ကၽြမ္းက်င္ေအာင္ ေလ့က်င့္ဖုိ႔အတြက္ အမ်ားၾကီး အေထာက္အကူရပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြကို အင္တာနက္ေပၚမွာ အမ်ားၾကီးရွာေဖြျပီး လုပ္လို႔ရပါတယ္။ ဥပမာ -
‘She sells sea shells on the sea-shore’
‘Peter piper picked a peck of pickled pepper’
လိုမ်ိဳးေတြျဖစ္ပါတယ္။

ေလ့က်င့္ခန္း ၇

မိမိရဲ့လက္ကို ရင္ဘတ္ေပၚတင္ျပီး ဟားသန္းပါ။ အဲ့ဒီလိုလုပ္ရင္း မိမိရဲ့ ရင္ေခါင္းတုန္ခါလႈပ္ငင္မႈကို္ ခံစားၾကည့္ပါ။ ျပီးေတာ့ ‘Hello, hello, hello’ ဆိုျပီး ရင္ေခါင္းကေနျပီး အသံထုတ္ေျပာၾကည့္ပါ။

သင့္ရဲ့အသံကို က်ယ္က်ယ္ထုတ္ေျပာႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းက ဘာေၾကာင့္ အေရးၾကီးပါသလဲ

သင့္ရဲ့အသံကို အမ်ားကၾကားေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ အသံက်ယ္က်ယ္ ထုတ္ေျပာတတ္ဖုိ႔ ေလ့လာရပါမယ္။ အသံက်ယ္က်ယ္ထုတ္ဖို႔ရာကေတာ့ အသက္ရႈပံုကို ထိန္းသိမ္းနုိ္င္မႈအေပၚ တည္မွီပါတယ္။

ျဖစ္နုိင္မယ္ဆိုရင္ သင္ေဟာေျပာရမယ့္ အခန္း/ခန္းမကို အရင္သြားၾကည့္တာ၊ ပတ္ေလွ်ာက္ၾကည့္တာတုိ႔ အရင္လုပ္နုိင္ရင္ ေကာင္းပါတယ္။ သင္ေျပာမယ့္ ပို႔ခ်ခ်က္ေတြကို အသံုးခ်ျပီး ခန္းမထဲလမ္းေလွ်ာက္ရင္း စကားေျပာကာ မိမိရဲ့ အသံအတုိးအက်ယ္ကို ခ်ိန္ညွိကာ ေျပာဆိုေလ့က်င့္ပါ။ လုပ္ေဖာ္ကုိ္င္ဖက္ တစ္ေယာက္ေယာက္ကို အကူအညီေတာင္းကာ နားေထာင္ခုိင္းျပီး သင့္အသံကို ရွင္းရွင္းလင္းၾကားရသလား၊ သင့္အသံက ၾကည္လင္ျပတ္သားမႈရွိရဲ့လား ဆုိတာေမးပါ။

စကားကုိ ေျဖးညွင္းစြာနဲ႔ဘဲ ေျပာပါ။ ျပီးေတာ့မွ မိမိရဲ့ မိန္႔ခြန္းကို သီခ်င္းဆုိသလို ေျပာက်င့္ပါ။ အဲ့ဒီအခါမွာေတာ့ မိမိရဲ့ အသံကို အေဝးဆံုးနံရံအထိေရာက္ေအာင္ က်ယ္က်ယ္ေျပာပါ။ ဒီလုိမ်ိဳးလုပ္တဲ့အခါ သက္ေတာင့္သက္သာရွိတဲ့ ေနရာမ်ိဳးေတြမွာဘဲ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ေျပာေနတဲ့အခါ မိမိရဲ့ ပုခံုးေတြ ေလ်ာ့က်ေနဖို႔ ဂရုျပဳပါ။ တင္းမာမႈ မရွိေအာင္ ကိုယ္ခႏၵာကိုလႈပ္ခါျပီး ေျဖေလ်ွာ့ခ်လိုက္ပါ။ မိမိရဲ့ ကိုယ္ဟန္အေနအထားကို ဂရုျပဳပါ။

နိဂံုးအေနနဲ႔ မိမိစကားေျပာမယ့္နႈန္းကို ဂရုစုိက္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေတြ စိတ္လႈပ္ရွားေနတဲ့အခါ စကားကုိ ေျဖးေျဖးမွန္မွန္ထက္ ျမန္ျမန္သြက္သြက္ေျပာေလ့ရွိလုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ စကားကို ေျဖးေျဖးေလးဘဲ ေျပာဖို႔ ေလ့က်င့္ပါ။ သင့္အတြက္ ေနွးတယ္လို႔ ထင္ရေပမယ့္ တစ္ကယ္တမ္းေျပာတဲ့အခါမွာ ပံုမွန္အတုိင္းဘဲ ျဖစ္သြားမွာ ေသခ်ာေလာက္ပါတယ္။


အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားထားေသာ မူရင္းေဆာင္းပါးအား www.britishcouncil.org/voices-magazine/how-improve-your-voice-prese... တြင္ ဖတ္႐ႈႏိုင္ပါသည္။