နားေထာင္ျခင္း၊ ေမးျမန္းျခင္း၊ ဆင္ျခင္ျခင္း (ေဒါက္တာေက်ာ္စိန္)

နားေထာင္ျခင္း၊ ေမးျမန္းျခင္း၊ ဆင္ျခင္ျခင္း

(၁)

အရာရွိတစ္ဦ၏ စားပြဲေပၚမွ တယ္လီဖုန္းျမည္လာသည္။ အရာရွိက ေကာက္ကိုင္ကာ 'ဟဲလို...အမိန္႔ရွိပါ' ဟု ဆိုလိုက္သည္။ တစ္ဖက္မွ ပုဂၢိဳလ္က 'ယခုတင္ျပမယ့္ ကိစၥကေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ အစည္းအေဝးမွာ အစီအစဥ္ အမွတ္ (၃) နဲ႔ ပက္သက္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ ေဆြးေႏြးခ်က္အေပၚ...' ဟု ေျပာေနဆဲမွာပင္ ထိုအရာရွိက 'ဟုတ္ၿပီ၊ ဟုတ္ၿပီ၊ ဒါကေတာ့ ခ်မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းက ဒီလိုရွိေလေတာ့' ဟု ေျပာလိုက္သည္။ သို႔ေသာ္ တဖက္မွ ပုဂၢိဳလ္က ခပ္ဆတ္ဆတ္ျဖင့္ 'ကၽြန္ေတာ္ ေျပာတာ ဆံုးေအာင္ နားေထာင္ပါဦးေလ' ဟု သည့္အခါတြင္မွ အရာရွိက 'ေဩာ္...ဟုတ္ကဲ့၊ ဟုတ္ကဲ့၊ ေျပာပါ' ဟု လိုက္ေလ်ာပါသည္။
ဤျမင္ကြင္းသည္ အလြန္အလုပ္မ်ားျပားေသာ ဌာနတိုင္း၌ ေတြ႕ရရတတ္သည့္ ျမင္ကြင္းျဖစ္သည္။ အရာရွိ အဆင္ျမင့္ေလေလ လုပ္ရကိုင္ရ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားက မ်ားေလေလျဖစ္၍ စိတ္မရွည္တတ္ၾကေပ။ တစ္ခါတစ္ရံ စိတ္တို၍ ေအာ္ေငါက္မိပါကလည္း ဗ်ဴ႐ိုကရက္ဟူ၍ ကင္ပြန္းတပ္ခံရေသးသည္။ ထိုေၾကာင့္ မခ်ိသည့္ ႏွလံုးကို ခပ္ေလ်ာ့ေလ်ာ့ အျပံဳးျဖင့္ ဖံုးထားေစကာမူ အလုပ္သဘာဝဖိအားေၾကာင့္ စိတ္တိုလြယ္သည္၊ စိတ္ျမန္ စိတ္ဆတ္တတ္သည္။ သို႔ေသာ္ စိတ္ေနာက္သို႔ လက္မပါဖို႔ေတာ့ အေရးႀကီးသည္။
ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ အရွိန္အဟုန္ျပင္းစြာ ေျပးလႊားေနေသာစိတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္နည္းမွာ တစ္ဖက္လူ ေျပာစကားကို ဂ႐ုတစိုက္၊ တေလးတစား နားေထာင္ေရးပင္ ျဖစ္သည္။ အလုပ္သဘာဝ အေတြ႕အၾကံဳမ်ားျပားေလေလ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ စိတ္သည္ ကြက္ေက်ာေျပးတတ္ေလေလ ျဖစ္သည္။ တစ္ဖက္သား စကားတစ္ခြန္း၊ ႏွစ္ခြန္းစ ေျပာလိုက္သည္ႏွင့္ ဝါရင့္အရာရွိတို႔ သိၿပီး ျဖစ္တတ္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုတစ္ဖက္သား စကားကို ၾကားဝင္ ျဖတ္မိတတ္သည္။ စင္စစ္မူ ထိုသို႔ မျပဳလုပ္သင့္ေပ။ မိမိက ကြက္ေက်ာ္သိၿပီး ျဖစ္ေရကာမူ ေျပာလိုသူ ဆံုးခန္းတိုင္ ေျပာဖို႔ အခြင့္အေရးေတာ့ ေပးရန္လိုေပသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ထိုသူစကားဆံုးသည္အထိ သည္းခံနားေထာင္ျခင္းသည္ပင္ ကၽြႏ္ုပ္ တို႔၏ တိုေနေသာစိတ္ကို ဆြဲဆန္႔သည့္သေဘာ ပါဝင္၏။ သည္းခံနားေထာင္မႈ မ်ားေလေလ စိတ္ရွည္ေလ့က်င့္မႈ ေကာင္းေလေလဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္၏။
နားေထာင္ျခင္းသည္ ေျပာသူကို အားျဖည့္ေပးရာ ေရာက္သည္။ နားေထာင္သူ အဖို႔လည္း မိမိအေတြ႕ၾကံဳအရ သိရွိၿပီးအခ်က္တို႔အျပင္ မိမိ မသိမျမင္ေသးေသာ အခ်က္အလက္တို႔ ပါေကာင္းပါလာႏိုင္သည္။ အယူအဆမတူေသာ အသံုးအႏႈန္းတို႔ ပါေကာင္းပါလာႏိုင္သည္။ ႏွစ္ဖက္စြန္းထြက္ေသာ အေတြးအျမင္တို႔ ဝင္ေကာင္းဝင္လာႏိုင္သည္။ ဤကဲ့သို႔ ျဖစ္ခဲ့ေသာ္ နားေထာင္ရက်ိဳး နပ္ေပၿပီ။ မိမိ မသိမျမင္ေသးေသာ၊ မိမိ မရွင္းမလင္းေသာ၊ မိမိႏွင့္ အယူအဆကြဲလြဲေသာ၊ ႏွစ္ဖက္စြန္းထြက္ေနေသာ အေၾကာင္းအခ်က္တို႔ကို ျပန္လည္ေမးျမန္းႏိုင္သည္။

(၂)

"ေမးျမန္းသည္" ဆိုရာ၌ တကယ္နားေထာင္သူသာ ေမးျမန္းတတ္သည္။ အျခားသူေျပာသည္ကို စိတ္မဝင္စားဘဲ ေတြးခ်င္ရာေတြး၊ ေငးခ်င္ရာေငးေနသူတို႔အဖို႔ ဘာေျပာရမွန္း မသိလိုက္သလို ဘာေမးရမွန္းလည္းမသိ ျဖစ္တတ္သည္။ စာေရးသူတို႔ ေက်ာင္းသားဘဝက ဆယ္မီနာ (seminar) ေခၚ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲျခင္း မျပဳသူတို႔အား ဆရာျဖစ္သူက 'ဒီေကာင္ မေဆြးေႏြးႏိုင္တာ "အိပ္" ေနလို႔ေသာ္လည္းေကာင္း၊ "အ" ေနလို႔ေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္ရမယ္" ဟု ဆူပူေလ့ရွိပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ ေမးျမန္းသူတို႔ေၾကာင့္ ျပႆ     နာအေတာ္မ်ားမ်ား အေျဖေပၚသြားတတ္သည္။ "ျပႆ     နာ" ဟူသည္ အေျဖႏွင့္ အျခားမသက္ဆိုင္ေသာအခ်က္တို႔ ေရာႁပြမ္း႐ွဳပ္ေထြးေနေသာ ခ်ည္မၽွင္ထုပ္ကဲ့သို႔ ျဖစ္ေပရာ မဆိုင္သည့္ အခ်က္တို႔ကို ေမးခြန္းတစ္ခုၿပီးတစ္ခု ေမး၍ စစ္ထုတ္လိုက္ပါက အေျဖသည္ "ငုတ္တုတ္" ေပၚထြက္လာႏိုင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဂတ္စေတာ့စိတ္ပညာရွင္တို႔က "ျပႆ     နာဟူသည္ သူ႔ဘာသာသူ ရွင္းတတ္ေသာ သေဘာရွိသည္" ဟု မိန္႔ဆိုခဲ့ၾကသည္။ ဥပမာျပရေသာ္ မိလိႏၵမင္းႀကီးႏွင့္ အရွင္နာဂသိန္တို႔၏ အေမးအေျဖကို ၾကည့္ပါ။

မိလိႏၵမင္းႀကီး ။  ။ အရွင္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္တစ္ခု ေမးပါမည္။

အရွင္နာဂသိန္ ။  ။ မင္းႀကီး၊ ေမးေလာ့။

မိလိႏၵမင္းႀကီး ။  ။ အရွင္ဘုရား၊ ေမးၿပီးၿပီ။

အရွင္နာဂသိန္ ။  ။ မင္းႀကီး၊ ေျဖၿပီးၿပီး။

မိလိႏၵမင္းႀကီး ။   ။ အရွင္ဘုရား၊ ဘာကိုေျဖသနည္း။

အရွင္နာဂသိန္ ။  ။ မင္းႀကီး၊ ဘာကိုေမးသနည္း။

မိလိႏၵမင္းႀကီးက ခပ္ကတ္ကတ္ေမးသည္။ ရွင္နာဂသိန္က အေမးကို ထပ္ၾကပ္အေမးျဖင့္ လိုက္သည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ မိလိႏၵမင္းႀကီးသာ အ႐ွံဳးေပးရသည္။

(၃)

နားေထာင္ျခင္း၊ ေမးျမန္းျခင္း ျပဳၿပီးေသာအခါတြင္မူ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ ဥာဏ္အျမင္ျဖင့္ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ရေပလိမ့္မည္။ ေျပာသည့္သူက တဝႀကီး ေျပာလိုက္ရ၍ စိတ္ေက်နပ္သြားၿပီ။ နားေထာင္သည့္သူကလည္း တဝႀကီး အခ်ိန္ေပးကာ နားေထာင္လိုက္သျဖင့္ စိတ္ရွည္ေအာင္ ေလ့က်င့္ၿပီး ျဖစ္သြားသည္။ နားေထာင္ၿပီး မရွင္းလင္းသည့္အခ်က္၊ မေျပလည္သည့္အခ်က္၊ တိမ္ေနမွိန္ေနသည့္အခ်က္တို႔ကို ေမးျမန္းလိုက္သျဖင့္ ယခင္က မေက်လည္သည္တို႔ ေက်လည္သြားၿပီး၊ အစက မွိန္ေနသည္တို႔ လင္းလာသည္။ ဤတြင္ နားေထာင္သူတို႔အဖို႔ ဆင္ျခင္မႈ ျပဳစရာ အေၾကာင္းအခ်က္ စံုလင္လာေပၿပီ ျဖစ္၏။
အႀကီးအကဲပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ ကိစၥတစ္ရပ္ႏွင့္ ပက္သက္၍ အဆံုးအျဖတ္ေပးရာတြင္ လက္လြတ္စပယ္ မလုပ္သင့္ေပ။ အေတြ႕အၾကံဳ ရင့္က်က္သူမ်ား ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ အစစ အရာရာ သိၿပီး၊ နားလည္ၿပီး၊ သေဘာေပါက္ၿပီး ျဖစ္သည္မွာ မွန္ပါ၏။ သို႔ေသာ္ တကယ္တမ္း ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ တိတိက်က် ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရမည့္ ကိစၥရပ္မ်ားတြင္မူ အထက္က တင္ျပသကဲ့သို႔ (က) ဂရုတစိုက္ စိတ္ဝင္စားစြာ နားေထာင္ပါ။ (ခ) မရွင္းလင္း မေသခ်ာက စစ္စစ္ေပါက္ေပါက္ ေမးျမန္းပါ။ (ဂ) ေျဖဆိုခ်က္မ်ား၊ တင္ျပခ်က္မ်ား အားလံုးကို ေပါင္းစပ္ ဆင္ျခင္၍ ဥာဏ္ေၾကးမံုျပင္တြင္ မွတ္ေက်ာက္တင္ၾကည့္ပါ။
ထို႔ေနာက္တြင္မွ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ပါမူ သူတစ္ပါးလည္း ေျပာခ်င္ရာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာလိုက္ရသျဖင့္ စိတ္ခ်မ္းသာ၊ မိမိမွာလည္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မွန္ကန္၍ စိတ္ခ်မ္းသာ ျဖစ္ရမည္မွာ မလြဲသာဟု ဆိုလိုက္ခ်င္ပါသတည္း။
                                                             
                                                                            ေဒါက္တာေက်ာ္စိန္ (စိတ္ပညာေဆာင္းပါးေပါင္းခ်ဳပ္မွ)